Beoordeling van Gemeenschap is belangrijk
Door Tom Angotti
Community Land Trusts (CLT's) zijn in veel delen van Noord- en Zuid-Amerika en Europa ontstaan als middel om de gemeenschapscontrole over land veilig te stellen en te verzekeren dat het wordt gebruikt om te voorzien in de langetermijnbehoeften van gemeenschappen, met name de velen wiens behoeften niet worden vervuld door de grond- en woningmarkt. De belangstelling voor CLT's is gegroeid samen met de consolidering van neoliberaal beleid dat prioriteit geeft aan de belangen van investeerders en ontwikkelaars. Dit beleid koestert de mythe dat de overheid niet in staat is om aan de basisbehoeften op het gebied van huisvesting en infrastructuur te voldoen en dat alleen 'marktmagie' dat kan. Echter, naarmate de markt blijft falen, intensiveert dit alleen de ontheemding, dakloosheid en armoede. CLT's zijn een bevestiging dat een andere wereld mogelijk is door gemeenschapsbeheer in plaats van particulier eigendom.
Dit leesbare boek, met als ondertitel "Conversations with Reflective Practitioners about the Value and Variety of Resident Engagement in Community Land Trusts", richt zich op de tactieken en strategieën die worden gebruikt door landtrusts in de VS, Puerto Rico, Brussel en Londen. Het is gebaseerd op transcripties van een recente bijeenkomst van leiders, organisatoren en technische bijstandsverleners en bewerkt door John Emmeus Davis, redacteur van de klassieker The Community Land Trust Reader (Lincoln Institute of Land Policy, 2010). Davis is een levenslange pleitbezorger van en adviseur van CLT's en herinnert ons er in dit boek aan om de gemeenschap in gemeenschapslandtrusts te houden om ze generaties lang in stand te houden.
Waarom gemeenschap ertoe doet
Community Matters documenteert enkele manieren waarop CLT's de betrokkenheid van de gemeenschap ondersteunen. Wat nog belangrijker is, het illustreert de verscheidenheid aan manieren waarop CLT's zich organiseren om een gemeenschap op te bouwen, en het fundamentele belang van gemeenschapsbetrokkenheid. Het is in veel opzichten een reactie op een van de verderfelijke mythen die onze sociale bewegingen doordringen - dat alleen al het bezit van land, gebouwen en infrastructuur de duurzaamheid van de gemeenschap garandeert. De verhalen die tijdens deze bijeenkomsten worden verteld door 'reflective practitioners' (de term die Davis gebruikt) laten duidelijk zien dat organiseren nooit mag stoppen om CLT's op te bouwen en in stand te houden.
In de typische landtrust verhuurt een wettelijk opgerichte non-profittrust grond aan een gemeenschapsgerichte non-profitorganisatie, die huisvesting, commerciële ruimte, voedselproductie, open ruimte of gemeenschapsvoorzieningen kan ontwikkelen en beheren in overeenstemming met de prioriteiten van de gemeenschap. Huisvesting kan de vorm aannemen van individuele woningen of meergezinsappartementen. Hoewel het voor velen misschien lijkt dat CLT's gewoon een beter hulpmiddel zijn voor het produceren en onderhouden van betaalbare woningen, bewijzen de discussies in dit boek dat het organiseren en bouwen van een gemeenschap echt het meest waardevolle resultaat is en het fundament van de CLT.
Davis noemt de volgende factoren als essentiële componenten voor het bouwen van een gemeenschap via CLT's: solidariteit, achterban, wederkerigheid, advies en wederkerigheid. Deze gevarieerde verbintenissen moeten met elkaar worden verweven. Als deelname aan formele bestuursstructuren de enige vorm van engagement is, zullen CLT's zwakker zijn. Als ze deel uitmaken van een breder proces van gemeenschapsvorming, zullen ze sterker zijn. Davis heft verschillende vormen van gemeenschapsbetrokkenheid en empowerment op en niet een specifieke techniek.
Een van de beste voorbeelden van gemeenschapsopbouw in het boek vond ik de Caño Martín Peña Community Land Trust in San Juan, Puerto Rico. Alejandro Cotté Morales van die groep stelt dat "gemeenschapsorganisatie de ruggengraat is van elke CLT ... Mensen zijn de kern. Ze kunnen geen object zijn; ze moeten een onderwerp zijn. Zij moeten het proces leiden.” Organiseren moet problemen en problemen van de gemeenschap aanpakken, maar, zegt hij, "alomvattende gemeenschapsontwikkeling" is essentieel en het proces is complex. Mariolga Juliá Pacheco van de Caño Martín Peña brengt nog een ander kritisch punt naar voren: "...we werken precies aan het streven naar algemeen welzijn" in de wijk, waaronder huishoudens die niet in de CLT zitten. Organiseren omvat de hele bevolking en is gebaat bij een alomvattend plan... Gemeenschappen zijn niet homogeen... We zijn acht gemeenschappen en we zijn allemaal verschillend.' Bovendien zegt ze: "Conflicten horen bij het werk ... Veranderingen brengen spanning met zich mee, en spanning veroorzaakt conflicten." Dit in tegenstelling tot de wijdverbreide tactiek van het verdoezelen van conflicten en het nastreven van een mythisch harmonieus paradijs.
Een ander geval dat opvalt, is het Dudley Street Initiative in Boston. Deze CLT kwam voort uit een langdurige strijd om controle te krijgen over lege percelen, waarvan vele eigendom waren van de stad, die werden gebruikt als stortplaatsen. Dit leidde tot uitgebreide organisatie om de stad ertoe te brengen de controle over het land over te dragen aan de community land trust. Dus, volgens Jason Webb, die 15 jaar voor Dudley Street werkte, "was onze grootste partner het stadsbestuur." Webb stelde ook de vraag waarmee veel organisaties worden geconfronteerd: "Werkt u ook met andere non-profitorganisaties in uw buurt?" Het antwoord is ingewikkeld. Hij verwijst naar een samenwerking met het Leger des Heils die stukliep toen die groep hun deel van de deal niet nakwam. Maar hij beweert verder dat de CLT gericht is op het zoeken naar samenwerking en niet op conflict, het opbouwen van leiderschap en mentorschap. De voormalige directeur van de Dudley Street land trust, Tony Hernández, merkt op: "Het gaat om relaties... Je wilt relaties met mensen opbouwen." Hij verloor me echter toen hij zei: "Het voelt alsof we één grote familie zijn." Ik weet dat er zowel binnen families conflicten zijn als binnen gemeenschappen. Daarom ben ik geneigd het verhaal van Caño Martín Peña te geloven, waarin verschillen en conflicten als fundamentele elementen van gemeenschappen in aanmerking worden genomen.
Community Matters toont de grote verscheidenheid aan CLT-bestuursstructuren in Amerika en Europa. CLT's in Brussel en Londen passen binnen de specifieke juridische en politieke kaders waarin ze zijn ontstaan. Dave Smith, sprekend over de Londense CLT, wijst op de invloed van "republicanisme, scheiding der machten, Federalist Papers-dingen" die leiden tot de traditionele driedelige bestuursstructuur. Aan de andere kant zijn Franse CLT's unieke wezens van een historisch top-down centralistisch systeem. Maar een heel ander voorbeeld van gecentraliseerd bestuur is te vinden in Houston, Texas, waar het stadsbestuur in deze conservatieve staat onlangs is begonnen en financieel een CLT ondersteunt die ten goede komt aan Afro-Amerikaanse buurten die in het verleden door de overheid zijn verlaten.
Maar uiteindelijk zegt Dave Smith van het Brusselse CLT het kort en bondig: “Wat veelzeggend is, is dat het voor een CLT, in tegenstelling tot andere huizenbouwers, uiteindelijk altijd terugkomt bij mensen, nietwaar, in plaats van gebouwen. Als je woningen bouwt, is er een punt waarop je stopt, maar er is geen punt waarop je stopt als je gemeenschappen bouwt.”
Tom Angotti is emeritus hoogleraar Stedelijk Beleid & Planning aan Hunter College and The Graduate Center, City University of New York en Adjunct Professor aan Parsons/The New School in New York City.
